PCOS – czyli zespół policystycznych jajników – jest, najprościej mówiąc, zaburzeniem wydzielania hormonów. Co właściwie warto o nim wiedzieć? I jak postępować, gdy zostanie u nas zdiagnozowany?
Od jakiegoś czasu walczysz na sali treningowej bądź w domu, próbując zrzucić nadprogramowe kilogramy, ale wciąż nie widać efektów? W dodatku stan Twojej cery znacznie się pogorszył, jest tłusta i z tendencją do trądziku? To mogą być jedne z objawów, które świadczą o zespole policystycznych jajników.
PCOS (z ang. polycystic ovary syndrome) jest jednym z najczęściej występujących zaburzeń endokrynologicznych, z którym zmagają się coraz młodsze kobiety. Ta dolegliwość jest diagnozowana przez lekarzy specjalistów (ginekologów, endokrynologów) u pań w wieku rozrodczym (w polskiej praktyce statystycznej GUS za wiek rozrodczy uważa się przedział wiekowy między 15 a 49 rokiem życia). Przyczyną występowania PCOS są zaburzenia hormonalne, które źle wpływają na pracę jajników. W efekcie na jajnikach tworzą się pęcherzyki, w których dojrzewa komórka jajowa, ale nie dochodzi do owulacji, ponieważ nie przedostaje się ona do jajowodu. To doprowadza z kolei do tego, że puste pęcherzyki obumierają i tworzą się z nich torbiele.
Tak jak wspomnieliśmy wcześniej: problemy ze zrzuceniem wagi lub wręcz przybieranie na niej, mimo prowadzenia zdrowego stylu życia, nieregularne cykle miesiączkowe (zbyt obfite krwawienie lub bardzo skąpe), zbytnie owłosienie ciała (tzw. owłosienie typu męskiego), skórne zmiany łojotokowe (nawracający trądzik) czy problemy z zajściem w ciążę – to jedne z najczęstszych objawów mogących świadczyć o zespole policystycznych jajników.
Szczegółowe przyczyny występowania policystycznych jajników tak naprawdę nie zostały jeszcze do końca poznane, ale za główną z nich uznaje się zaburzenia na tle hormonalnym. Na przykład znaczny niedobór progesteronu może ponosić winę za nieregularne miesiączkowanie. A zachwiane proporcje hormonu luteinizującego (LH), zwłaszcza jego zbyt wysoki poziom, sprawia, że w jajnikach zwiększa się ilość małych pęcherzyków, przez co nie dochodzi do owulacji. Według badań i obserwacji prowadzonych przed ginekologów wynika, że u około 40% kobiet w wieku rozrodczym PCOS może być przyczyną niepłodności.
PCOS to schorzenie dość trudne w leczeniu. Dlatego lekarz musi przeprowadzić z pacjentką szczegółowy wywiad i zrobić szereg badań hormonalnych, aby dobrać odpowiedni sposób leczenia zespołu policystycznych jajników. Specjalista zazwyczaj zaleca, by rozpocząć terapię od zrzucenia nadwagi, ponieważ tkanka tłuszczowa przyczynia się do produkowania nadmiaru hormonów. Jeżeli pacjentka pali, to lekarz zaleci jej także zerwanie z nałogiem, bo nikotyna niestety pobudza organizm do produkcji większej ilości androgenów (a ich zbyt duża ilość wywołuje właśnie szereg objawów PCOS).
Przy leczeniu zespołu policystycznych jajników bardzo ważną rolę gra też to, co spożywamy na co dzień. Wielu lekarzy uważa nawet dietę za podstawę w walce z tym schorzeniem. Przede wszystkim racjonalne i zdrowe odżywianie przyczyni się do zrzucenia zbędnej masy ciała, ale wyrówna też różne nieprawidłowości w gospodarce tłuszczowej i węglowodanowej organizmu. Jaka powinna być zatem dieta przy PCOS? Przede wszystkim należy zrezygnować z produktów przetworzonych. Powinna zawierać dużo błonnika, który reguluje gospodarkę węglowodanową. Bogate w błonnik są owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe, warzywa, wszelkie rośliny strączkowe. Do menu należy włączyć oleje roślinne, zwłaszcza te tłoczone na zimno, nie wolno ich podgrzewać. Nie wolno smażyć, za to należy gotować na parze, dusić czy piec w folii spożywczej. Bardzo istotne jest także uzupełnienie poprzez dietę poziomu magnezu. A jego cennym źródłem są orzechy, migdały czy szpinak.
Przeczytaj też: Jak na kobiece ciało i mózg wpływają hormony?
Zdjęcie główne: Polina Zimmerman/ pexels.com
