Dbanie o jamę ustną podczas noszenia aparatu ortodontycznego

Bardzo wiele osób decyduje się na aparat ortodontyczny, aby mieć proste zęby i ładny uśmiech. Jednak noszenie takiego aparatu wymaga czasu, ale też dużej samokontroli danej osoby pod względem higienicznym.

Aby móc osiągnąć założony efekt, ważne jest przestrzeganie kilku zasad. Jak powinna wyglądać higiena jamy ustnej podczas noszenia aparatu ortodontycznego? 

Dbanie o jamę ustną – aparat zdejmowany oraz aparat stały

Przy stosowaniu aparatów zdejmowanych bardzo ważne jest prawidłowe dbanie o higienę jamy ustnej. Dlatego należy szczotkować zęby dwa razy dziennie i używać pasty do zębów oraz płukanek do jamy ustnej. Jeśli pojawią się podrażnienia oraz otarcia, można zastosować płukanki z szałwii oraz rumianku. Po wyjęciu aparatu z ust należy go dokładnie umyć pod bieżącą wodą z wykorzystaniem pasty do zębów oraz szczoteczki. To pozwoli usunąć powstały w czasie użytkowania osad. Następnie trzeba go osuszyć i przechowywać w perforowanym pojemniku, który będzie zapewniał cyrkulację powietrza. 

Jeśli chodzi o aparaty stałe, to są one przymocowywane do szkliwa zębów za pomocą elementów utrzymujących i do tego umocowany jest do nich drut. To z kolei sprzyja powstawaniu oraz gromadzeniu się płytki nazębnej, a jej usuwanie stanowi bardzo poważny problem. Dlatego każdego dnia należy wykonywać codzienne zabiegi higieniczne. 

Jakie należy wykonywać zabiegi higieniczne podczas noszenia aparatu ortodontycznego?

Prawidłowo wykonywane zabiegi higieniczne mają bardzo duże znaczenie, jeżeli chodzi o dbanie o jamę ustną. 

Szczotkowanie 

Do szczotkowania zębów należy wybierać te szczoteczki, które mają specjalnie zmodyfikowane w tym celu włosie. Taka szczoteczka musi mieć dwie długości włosia – dłuższą, która znajduje się na brzegach głowicy szczoteczki, a także krótszą, która przebiega osiowo wzdłuż głowicy szczoteczki. Dzięki myciu zębów tego rodzaju szczoteczką można zapewnić kontakt dłuższego włosia ze szkliwem zęba, a jej środkowa część będzie odpowiadała za czyszczenie aparatu i to bez uszkodzenia jego elementów. Z kolei giętkość oraz elastyczność części czyszczącej pozwalają na dostanie się w trudno dostępne miejsca, a to umożliwia usuwanie z nich zalegających zanieczyszczeń.

Nitkowanie

Nitkowanie polega na czyszczeniu przestrzeni międzyzębowych i zawsze należy je wykonywać po wcześniejszym umyciu zębów szczoteczką. Tutaj można wykorzystywać nić dentystyczną, która składa się z trzech różnych części, a jest to:

• sztywny krótki odcinek – dzięki niemu można przeprowadzić nić pod łukiem aparatu,
• część puszysta – czyści powierzchnię zębów oraz zamków aparatu,
• nawoskowana i najdłuższa część – pozwala usunąć zabrudzenia z bocznych powierzchni zębów. 

Irygatory

Są to specjalne urządzenia, w których jest wykorzystywany cienki strumień wody, co ma na celu usunięcie zanieczyszczeń. Taki strumień wody dociera do miejsc, które są niedostępne dla szczoteczki i do tego nie narusza on elementów aparatu.

Płukanki

U osoby, która nosi stały aparat, dochodzi do zwiększonego gromadzenia się płytki nazębnej, dlatego do codziennej higieny jamy ustnej warto włączyć płukanki. Dzięki ich zastosowaniu zmniejszają się ilości zalegających resztek pokarmowych, ale też ogranicza się ilość bakterii chorobotwórczych.

Podrażnienia oraz otarcia od aparatu ortodontycznego

Jeśli pojawią się podrażnienia oraz otarcia od aparatu ortodontycznego, pomoc mogą stanowić tutaj: wosk ortodontyczny (do pokrywania części aparatów bezpośrednio drażniących błonę śluzową jamy ustnej) i preparaty powlekające błonę śluzową i wspomagające gojenie owrzodzenia. Warto sięgnąć po preparaty, które mają w swoim składzie poliwinylopirolidon i / lub kwas hialuronowy, gdyż szybko tworzą stabilną warstwę, długotrwale chroniąc uszkodzoną błonę śluzową. 

Warto dobierać właściwą postać preparatu w zależności od rodzaju i umiejscowienia zmiany oraz wieku. Żel sprawdza się w leczeniu pojedynczych i łatwo dostępnych zmian w jamie ustnej. W przypadku trudno dostępnych miejsc jamy ustnej – dobrym wyborem będzie spray. Umożliwi on aplikację bez zbędnego narażania pacjenta na wywołanie odruchu wymiotnego. Gdy zmiany są liczne, – warto wybrać formę płynu, bo najłatwiej pokryje zmienione chorobowo miejsca. Należy pamiętać, że dla uzyskania najlepszych rezultatów powinno się unikać jedzenia i picia przez co najmniej 1 godzinę od aplikacji.

Referencje:

Kozak U., Dunin-Wilczyńska I., Biofilm w ortodoncji – część 2. Higiena jamy ustnej w trakcie terapii ortodontycznej [w:] „Forum Ortodontyczne”, 2014.

Słomska J., Higiena jamy ustnej dzieci leczonych ortodontycznie z terenu miasta i wsi [w:] „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu”, 2015, Tom 21, Nr 2.

Szymczak-Paluch M.,Dermatologia po dyplomie, 2017; 2.

Zdjęcie główne: materiał od klienta